Τετάρτη 2 Απριλίου 2008

ΗΜΕΡΙΔΑ ΛΑΡΙΣΑΣ: ΜΑΝΩΛΑ Α.. 'ΨΕΥΔΕΙΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΣΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΠΕΡΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗΣ-ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ'

ΨΕΥΔΕΙΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΣΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΠΕΡΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗΣ-ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ
Μανώλα Αναστασία, ψυχολόγος, καθηγήτρια


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το αυξανόμενο φαινόμενο καταγγελιών για παιδοφιλία και σεξουαλική κακοποίηση παιδιών έδωσε ερεθίσματα για έρευνα στις ανεπτυγμένες χώρες πριν από το 1980.
Στην Αμερική, η Wall Street Journal, 4/2/85 αλλά και η δημοσίευση στα πρακτικά του επιστημονικού περιοδικού ‘Annual Meeting of The American Academy of Psychiatry and the Law’, Albuquerque , N.M. , October 10, 1985 αναφέρουν ότι πάνω από 60% ή 750.000 περιπτώσεις αποδεικνύονται το χρόνο να μην έχουν βάση.
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην συνειδητοποιημένη ψευδή κατηγορία για κακοποίηση είναι:
-Η αδυναμία του συστήματος και των νόμων να διαχωρίσουν την αληθινή κακοποίηση των παιδιών.
-Η αυξανόμενη κατάρτιση των ειδικών-επαγγελματιών (στην Αμερική) οι οποίοι προειδοποιούν για τους κινδύνους σεξουαλικής κακοποίησης.
-Διαδεδομένη έντονη δημοσιότητα των ΜΜΕ στη σεξουαλική κακοποίηση.
-Αυξανόμενη προσφυγή στα δικαστήρια για επιμέλεια-επικοινωνία παιδιών στο διαζύγιο.
-Μειωμένο, στην Ελλάδα, το επίπεδο κουλτούρας και πολιτισμού.
Σε μερικές περιοχές, όπως στη χώρα μας, η υπερβολικά ενθουσιώδης υποβολή έκθεσης κακοποίησης (εν απουσία έρευνας) για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών έχουν συμβάλει σε μια ατμόσφαιρα της υστερίας που θυμίζει τις ιστορίες των μαγισσών του Σάλεμ.
Οι μεσογειακές χώρες έχουν προβάδισμα στις καταγγελίες αυτές και αφορούν κάθε λογής ψευδή καταγγελία περί σεξουαλικής κακοποίησης-παρενόχλησης. Στη Βοσνία, στην Ιταλία όπως και στην Αμερική, έχουν δημιουργηθεί κέντρα έρευνας και δημοσιεύονται συχνά μελέτες. Οι πρώτες ελαττωματικές αξιολογήσεις από συνεντεύξεις παιδιών που έκαναν ανειδίκευτοι ανακριτές ή ορισμένοι από το δικαστήριο εμπειρογνώμονες μετά από παρέλευση ετών, οδήγησαν σε δίκες με ελλιπή ή ελαττωματικά στοιχεία. Η έκθεση το 2006, του ΟΗΕ για την παιδοφιλία στην Ελλάδα είναι κόλαφος, ενώ η κυρία Μπανταντέρ (που είναι από τις πρώτες φεμινίστριες) , δήλωσε σε συνέντευξή της στις 14-11-07 στην εφημερίδα LEMONDE ότι είναι γνωστό ότι ένα μεγάλο ποσοστό των καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών στο διαζύγιο είναι ψευδείς. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι στις μισές περιπτώσεις διαζυγίων κατηγορούνται οι πατεράδες για παρενόχληση-κακοποίηση των παιδιών τους με σκοπό την στέρηση επικοινωνίας και εκβιασμό για διατροφή. Ένα εκατομμύριο διαζευγμένων υπάρχουν στην χώρα μας. Στην δε εφημερίδα FIGARO της 16-11-2007 αναφέρεται ότι με τον τρόπο αυτό δημιουργείται και το σύνδρομο γονικής αποξένωσης (PAS) το οποίο είναι αναγνωρισμένο από τα Γαλλικά δικαστήρια και μάλιστα σε περίπτωση μιας μητέρας που κατηγόρησε ψευδώς τον πατέρα για σεξουαλική κακοποίηση του παιδιού τους, της αφαιρέθηκε η επιμέλεια (απόφαση Νο 99/2277 Εφετείου Μονπελιέ, 5-4-2000).
Επίσης, άλλη μητέρα καταδικάστηκε σε τετράμηνη φυλάκιση με αναστολή με την υπ αρ. 06-82383/ 22-02-2007 απόφαση Αρείου Πάγου Παρισιού, για ψευδή καταμήνυση κακοποίησης.



ΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ

Υπάρχουν πολυάριθμα άρθρα για την αξιολόγηση ανακρίσεων παιδιών διαζυγίων που αναφέρονται σε ψευδή και συκοφαντική καταγγελία για σεξουαλική κακοποίηση-παρενόχληση.
Οι Adams-Tucker, 1984, Benedek L Schetky, 1985, 1986, Sgroi και λοιποί 1982 καθώς και Weiss, 1983, εξέτασαν την κλινική αξιολόγηση.
Ο Gardner αναφέρει ότι η αξιολόγηση και θεραπεία πρέπει να γίνει στους γονείς και στα παιδιά, τόσο στον γονέα-θύτη που ψευδώς καταγγέλλει όσο και στον γονέα-θύμα αλλά κυρίως στα παιδιά που έχουν υποστεί το βάσανο της ανάκρισης ή δικαστικής εξέτασης το οποίο ψυχολογικά επιβαρύνει το παιδί.
Στην Αμερική υπάρχουν εξειδικευμένα γραφεία δικηγόρων-ψυχολόγων-εγκληματολόγων (πχ Nichols Consulting, τηλ ++18004008886, 24/24ωρο, 7/7 ημέρες, με εμπειρία 25 ετών).
Προκειμένου να μην επαναλάβουμε τις επιστημονικές αποκαλύψεις τους αλλά να δώσουμε τις τρομακτικές συνέπειες των κακών ανακριτικών μεθόδων, παραθέτουμε τις ανεπαρκείς και αποτυχημένες ενέργειες:
1. Η αποτυχία να εξεταστεί η υποκειμενική εμπειρία του παιδιού.
Το παράδειγμα παιδιού που έλεγε στον πατέρα ‘φύγε με έκανες παρενόχληση’ (όταν προ εξαετίας ήταν 4 ετών), ενώ αποδεδειγμένα δεν συνέβη ποτέ τίποτα ή του παιδιού που σε δικαστήριο ήταν αδύνατο να θυμηθεί λεπτομέρειες όπως στις επίμονες ερωτήσεις: ‘τι έκανες στον καναπέ με τον μπαμπά’ που αποτελούσε παιχνίδι φαντασίας του εσωτερικού του κόσμου παρά εξωτερικού πραγματικού κόσμου.
2. Κακή χρήση ανατομικών ειδώλων – κουκλών.
Στην περίπτωση παιδιού τριών ετών (ΗΠΑ, Diane K. Schetky, M.D. and Harold Boverman, M.D., Nov 28, 2004), όπου ανώτεροι αστυνομικοί απογοητεύθηκαν όταν το παιδί προτίμησε να παίξει με ένα φορτηγό παρά να τραβήξει τα εσώρουχα αρσενικής κούκλας που του είχαν δώσει και απάντησε αρνητικά στις επίμονες ερωτήσεις τους, ότι δηλαδή έβγαλαν τα εσώρουχα.
Στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν καν ειδικοί παιδο-ανακριτές. Οι Εισαγγελείς ανηλίκων ούτε είναι εξειδικευμένοι, ούτε έχουν δυνατότητα χρησιμοποίησης εργαλείων όπως η ανατομική κούκλα.
3. Αποτυχία ολοκλήρωσης της έρευνας.
Το παιδί αδυνατεί να διακρίνει ένα αντικείμενο από άλλο όταν δεν γνωρίζει την ορολογία. Για παράδειγμα στη λέξη ραβδί, ονομάζει το θερμόμετρο, το πέος, το κουτάλι, το δάκτυλο, το κλίσμα, κτλ.
Σε άλλη περίπτωση το παιδί σταματά επίσης να συμμετέχει όταν αγνοεί τη διαφορά μεταξύ ενός προφυλακτικού και ενός μπαλονιού. Υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα και τελειώνουν τη συνέντευξη με κάποια ενοχοποιητικά στοιχεία για τον εαυτό τους.
4. Ερωτήσεις που οδηγούν τα παιδιά κάπου.
Η διατύπωση μιας ερώτησης μπορεί να γίνει με τέτοιο τρόπο που να έχει και την επιθυμητή απάντηση. Για παράδειγμα, το παιδί από την Μινεζότα, είπε ’μπόρεσα να πω ότι θέλησαν να πω από τον τρόπο που υπέβαλαν την ερώτηση’ (Newsweek, 2/18/75). Στη Μασαχουσέτη σε μια περίπτωση ενάντια σε ένα βρεφονηπιακό σταθμό ανατράπηκαν τα δεδομένα όταν αντέκρουσε ο δικαστής την έρευνα της κοινωνικού λειτουργού, «βρήκα τις μεθόδους της τόσο υποδηλωτικές, καταναγκαστικές, και επαναλαμβανόμενες και ότι οποιεσδήποτε πληροφορίες που λήφθηκαν από την από τα παιδιά ήταν έτσι μολυσμένες ώστε να είναι συνολικά αναξιόπιστες » (telegraph 8/2/85 του Worcester).
5. Καταναγκασμός και απειλές για τις απαντήσεις.
Το Ιορδανό παιδί της Μινεσότα, 8 χρονών, κατά τους θεράποντες ιατρούς, κρατήθηκε από την μητέρα και απειλήθηκε έως ότου πει σε ψυχολόγο ότι αναγνωρίζει την σεξουαλική του κακοποίηση (star-step of Mineapolis, 09/29/84). Σε άλλη περίπτωση, η μητέρα απείλησε το παιδί ότι δεν του επέτρεπε να επιστρέψει στο σπίτι θα το πήγαινε στο νοσοκομείο όπου έβαζαν βελόνες, εάν δεν κατέθετε ότι ο πατέρας το ακούμπησε στο κάτω άκρο του. Αυτό επιβάρυνε τον πατέρα με ισόβια κάθειρξη.
6. Η προκατάληψη του προσώπου που παίρνει συνέντευξη από το παιδί.
Πρώτα εμφανίζεται να ανακρίνει το παιδί η μητέρα, η οποία είναι ήδη προκατειλημμένη και ‘σίγουρη’ για το συμβάν εφόσον και η ίδια έχει ήδη αυθυποβληθεί γι’αυτό. Επίσης, προκατάληψη μπορεί να υπάρχει και από συγγενικά άτομα της οικογένειας της μητέρας ή από γνωστούς που επίσης είναι και ειδικοί για την αξιολόγηση και εμπλέκονται με την υπόθεση. Σε περίπτωση της Ελλάδος, η μητέρα (ήδη κοινωνική λειτουργός) και φιλικά πρόσωπα – ειδικοί είναι σίγουροι ότι ο πατέρας έδειχνε προφυλακτικά στο αγόρι για να ενδώσει σεξουαλικά. Αυτό στέρησε στον πατέρα την επικοινωνία με το παιδί του για δέκα χρόνια, δημιουργώντας το, το PAS.
7. H παραμέληση της οικογενειακής δυναμικής.
Η σχέση μητέρας-παιδιού πολλές φορές είναι τόσο μεγάλη ώστε οδηγεί σε ψευδείς μαρτυρίες του παιδιού ενάντια στον πατέρα. Στην περίπτωση της Τζένη, ηλικίας 7 ετών, όλη η μητρική οικογένεια φύτεψε σπόρους στο μυαλό του για σεξουαλική κακοποίηση και από φόβο απώλειας της μητέρας, το έπραξε. Μετά την ωριμότητά της, απέσυρε τους ισχυρισμούς της σκεπτόμενη τις συνέπειές τους. Σε παρόμοια περίπτωση, η μητέρα πρόβαλε τις ερωτικές-σεξουαλικές της επιθυμίες μπροστά στην κόρη της και εξέταζε τα γεννητικά της όργανα μετά από την επικοινωνία με τον πατέρα και ή ίδια κατέθεσε εναντίον του. Στην Ελλάδα, προ ημερών, στον ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό ΑΛΤΕΡ, στην εκπομπή ‘κοιτάω μπροστά’, κοπέλα δήλωσε ότι στην ηλικία των 17 ετών κατήγγειλε ψευδώς τον πατέρα της που βρίσκεται στη φυλακή από τετραετίας.
8. Η αποτυχία να εξεταστεί περίπτωση προγενέστερης σεξουαλικής κακοποίησης.
Στην περίπτωση του Brian, 8 ετών, κατηγόρησε τον κοινωνικό λειτουργό-σύμβουλο για επίδειξη πέους, ομοφυλοφιλία και αυτό-ικανοποίησης μπροστά του. Αποδείχθηκε όμως στο δικαστήριο από ψυχολόγο ότι αυτό ήταν προγενέστερη εμπειρία του παιδιού που έβλεπε κρυφά την τηλεόραση των γονιών του στο δίπλα δωμάτιο με παρόμοιες σκηνές. Ο σχολικός αυτός σύμβουλος είχε μπει σε διαθεσιμότητα για πολλούς μήνες. Σίγουρα, η κακή εκτίμηση ότι το παιδί προτίμησε να προβάλει την σεξουαλική του παρενόχληση στον σχολικό σύμβουλο ενώ υπήρχε προγενέστερη εμπειρία.
9. Η ανεπαρκής αξιολόγηση.
Ενας εκδικητικός γείτονας κατήγγειλε ότι δύο παιδιά 2 και 4 ετών είναι εκτεθειμένα σε ασελγείς πράξεις, ότι κυκλοφορούσαν γυμνά, έκαναν μπάνιο και έκαναν ζωή χίπις διότι προσπαθούσαν να τον ξεκουμπώσουν το πουκάμισο. Η μητέρα, αργότερα εξήγησε ότι τα παιδιά ήταν σε ηλικία ‘εξερεύνησης’ του σώματος. Ο ανακριτής αναγνώρισε ότι η μέθοδος του κακόβουλου γείτονα και μητέρας ήταν άχρηστες και προκάλεσαν την διακοπή της επικοινωνίας.
10. Αποτυχία να εξεταστεί η αξιοπιστία του παιδιού.
Αγόρι 6 ετών μίλησε στον ψυχολόγο με διαφορετικό τρόπο για την μητέρα και τον πατέρα του. Κατόρθωσε να τον εξαπατήσει σε ένα παιχνίδι και στην κατάθεσή του στο δικαστήριο αρνήθηκε όλη τη συζήτηση με τον ψυχολόγο. Το συμπέρασμα ήταν ότι οι πολύ διφορούμενες δηλώσεις περί σεξουαλικής κακοποίησης του αποδείκνυαν αναξιοπιστία και ότι υπήρξε λάθος χρήση αξιολόγησης.
11. Οι κίνδυνοι των επαναλαμβανόμενων συνεντεύξεων.
Τα παιδιά μπορεί να βλέπουν τις επαναλαμβανόμενες συνεντεύξεις ως απαίτηση των ενηλίκων για διαφορετικές καταθέσεις ή περισσότερες πληροφορίες. Εάν οι πρώτοι ισχυρισμοί είναι ψευδείς και επαναλαμβανόμενοι, το παιδί μπορεί να αναθεωρήσει ειδικά εάν οδηγούνται από έγκριση των ενηλίκων ή αντίστροφα.
12. Η αποτυχία να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της ικανότητας.
Η ικανότητα του παιδιού κάτω των 14 ετών να πιστοποιήσει γεγονότα προκαθορίζεται από τον δικαστή (ΗΠΑ). Το παιδί από την ηλικία αυτή έχει αξιόπιστη μνήμη και μπορεί να διαχωρήσει την αλήθεια από την αναλήθεια, το γεγονός από την φαντασία. Το παιδί έχει συναισθηματικές συγκρούσεις (ντροπή, φόβος, συγκρούσεις πίστης) και δεν σημαίνει ότι μπορεί να διακρίνει την αντικειμενική αλήθεια από την υποκειμενική ερμηνεία και όλα αυτά έχουν επιπτώσεις στην κατάθεση στο δικαστήριο.
Μερικές φορές, για να υπάρξει εχεμύθεια και συνεργασία, η δίκη καταγράφεται σε κάμερα και σε γραφείο δικαστή-ανακριτή. Βέβαια και στην περίπτωση όπου δικαιώθηκε ο πατέρας (Ηράκλειο-Τρίκαλα, κτλ), τα έξοδα δικών είναι υπέρογκα, μετά από 5-7 χρόνια δικών. Σε άλλη περίπτωση, ο δικαστής αποφάνθηκε ότι η ικανότητα της Τζένυ, 5 ετών, δεν είναι επαρκής να πιστοποιήσει οτιδήποτε εναντίον του πατέρα και η δίκη μεταφέρθηκε σε αστικό-οικογενειακό δικαστήριο.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΟ-ΨΥΧΙΑΤΡΟΥ

Οι ειδικοί μπορεί να κληθούν είτε ως εμπειρογνώμονες είτε ως απλοί μάρτυρες. Αυτοί θα πρέπει να εκπαιδεύσουν τους δικαστές και τους ανακριτές για τους λόγους της ψευδούς καταθέσεως περί σεξουαλικής κακοποίησης-παρενόχλησης. Δίχως να υπάρχει άμεση πρόσβαση στον μηνυτή είναι δύσκολη η ανάλυση καταθέσεων παιδιών και μαρτύρων. Η επεξεργασία πρέπει να γίνεται σε οικογενειακά δικαστήρια εκτιμώντας την συνολική οικογενειακή δυναμική. Στα αστικά δικαστήρια μπορούν να αποτιμήσουν το μέγεθος του κακού, τις συνέπειες και την μελλοντική ή παρούσα έκταση των ζημιών.


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Οι ισχυρισμοί και η αξιοπιστία των λόγων των παιδιών δεν πρέπει να αξιολογηθούν μεμονωμένα αλλά να ληφθεί υπόψη η οικογενειακή δυναμική, οι προηγούμενες εμπειρίες, η υποκίνηση από άλλους.
Τα αντικείμενα-είδωλα (ανατομικές κούκλες) είναι επικίνδυνο να εκτιμώνται μεμονωμένα διότι τα παιδιά μπορεί να τα παίζουν διαφορετικά.
Τα χρονικά περιθώρια από αστυνομία-δικαστήρια, ανακρίσεις, κτλ επηρεάζουν την κρίση.
Να λαμβάνεται υπόψη από ειδικούς η ικανότητα του παιδιού, η ωριμότητά του, η τιμιότητα (και του περιβάλλοντός του) και να υπάρχει επαγρύπνηση και υποψία ψεύδους για τις περιπτώσεις σε επιστροφή από επικοινωνία με τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια-κατοικία. Σ’αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να εξετασθεί εάν υπάρχει συνεχής επαφή επικοινωνίας ή υπάρχει εξαναγκασμός για ψευδή καταγγελία με σκοπό αφαίρεσης επιμέλειας ή αποκοπή επικοινωνίας με τον πατέρα.
Πιο σατανική είναι η περίπτωση όπου δικηγόρος και μητέρα επισκέπτονται συχνά εισαγγελείς και δικαστές και αναφέρουν προφορικά παρενόχληση αγοριών από πατέρα με μοναδικό σκοπό τη στέρηση επικοινωνίας τους μ’αυτόν. Η περίπτωση πατέρα που παρέμεινε επί έξι μήνες προφυλακιστέος έως ότι αναγνωρισθεί η πλάνη για σεξουαλική κακοποίηση μετά από κανονική επικοινωνία με την δίχρονη κόρη του είναι χαρακτηριστική στην Ελλάδα του 21ου αιώνα.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Edward Nichols, MSW, LCSW-R, 2006, ‘Ψευδείς ισχυρισμοί για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών’, αναφορά γραφείων πληρεξούσιων & πελατών, τρίτη έκδοση,
- Daniel Marcelli, 2004, 'Il bambino sovrano - Un nuovo capo in
famiglia?’, Editore Raffaello Cortina, Roma.
- David M. Fergusson – Paul E. Mullen (Edizione italiana a cura di
Ernesto Caffo), 2004, ‘Abusi sessuali sui minori’, Un approccio basato sulle evidenze scientifiche ed. Centro Scientifico, Roma.
-Adams-Tucker,C (1984) "Early Treatment of Child Incest Victims", Am. J. Psychotherapy Vol XXXVIII no 4 505-515
-Benedek, E. and Schetky, L.H. Allegations of Sexual Abuse in "Custody and Visitation Disputes" in Emerging Issues in Child Psychiatry and the Law New York : Brunner/Mazel, 1985
-Dale, P.S., Loftus, E.F.& Rathbun, L. (1978) "The Influence of the form of the question on the eyewitness testimony of preschool children." J. Psycholinguistic Research, 7, 269-177
-Mrazek, D. "The Child Psychiatric Examination of the Sexually Abused Child" in Sexually Abused Children and Their Families. Ed. P. Mrazek and C. H. Kanpe.
-Renshaw, D. (1985) "When Sex Abuse is Falsely Charged." Medical Aspects of Human Sexuality 19 no 7 Jul '85 44-52
-Schetky, D.H. and Benedek, E.P. "False Allegations of Sexual Abuse." Submitted to Int. J. Child Abuse & Neglect
-Sgroi, S., Forter, F., and Blick, L. "Validation of Child Sexual Abuse" in Handbook of Clinical Intervention in Child. Sexual Abuse ed. Sgroi, Lexington Books, Lexington , Mass, 1982
-Weiss, E, (1983) Incest Accusations: Assessing Credibility.


ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ
http://www.rgardner.com/ Dr. Richard A. Gardner's site - the innovator of the term Parental Alienation Syndrome and a source of information, books and he acts as an expert witness.
http://www.education.mcgill.ca/pain/The Canadian Parental Alienation Information Network (P.A.I.N.) and involves the team from McGill University, including Dr. Glenn F. Carwright and Despina Vassiliou.
http://www.parentalalienation.com/ is Dr. Douglas Darnall's site. He deals with Parental Alienation -- the state proceeding the full-fledged PAS -- as well as Parental Alienation Syndrome. Dr. Darnall also has a book available through his site.
http://www.spig.clara.net/ Shared Parenting Information Group (SPIG) UK. An excellent site in the UK with a lot of useful information. It also has a PAS section that has an exhaustive article list.
http://www.robin.no/~dadwatch/ links to Dad Watch and Aktive Fedre (a Norwegian group) with information on PAS.
http://fnf.org.uk/ Families Need Fathers is a UK group with a collection of good information, including a Parental Alienation section.
http://www.familycourts.com/ The Family Court Reform Council of America is a California-based US site with some information on PAS.
http://www.mall4us.com/pas.htm is a U.S. group calling itself the Parental Alienation Information Network (P.A.I.N.) It does provide some information on (U.S.) providers of services.
http://www.vev.ch/en/pas/ link's to VeV's PAS newsletter, which you can subscribe to or review some of the material in the current or past issues of the newsletter.
http://homepages.iol.ie/~pe/ is Parental Equity, an Irish group with information on Parental Alienation, including cited statistics.
http://www.acfc.org/, the American Coalition for Fathers & Children has an extensive site with considerable information on a number of topics, including some reports and studies on Parental Alienation.
http://www.familycourt.gov.au/papers/fca3/LODGE.PDF links to Paul Lodge's presentation material from his Alienation Revisited session at the Australian 3rd National Family Court Conference.
http://www.divorcedfather.com/ has an excellent article under the father resources on PAS. This site also promotes Serge Prengel 's book Still A Dad: the divorced father's journey.
Https://ftp3.sagepub.com/cgi-bin/fx/record/stahccc.txt is Phil's Stahl's book Conducting Child Custody Evaluations available from Sage Publishing. Other material from Sage by Stahl is found at http://www.sagepub.co.uk/books/details/a237402.html
http://members.xoom.com/WWDD/noframes.htm is an excellent site with a number of articles on PAS and other related topics.
http://www.divorcesource.com/archives/alienation.shtml provides the Ward and Harvey article above in a hypertext format.
http://www.bpdcentral.com/ deals with Borderline Personality Disorder (it is not the disorder that is borderline). This condition seems to be found in many alienating parents.
http://www.stanford.edu/~corelli/borderline.html also deals with BPD and states that some 10-14% of the population is affected, and that it is 2-3 times more common in women than in men.









ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Benedek, E., & Schetky, D. (1985) Allegations of Sexual Abuse in Child Custody Cases.
In: D. Schetky & E. Benedek (Eds.), Emerging Issues in Child Psychiatry and the Law. NY: Brunner/Mazel pp. 145-156.

Benedek, E., & Schetky, D. (1987) Problems in Validating Allegations of Sexual Abuse: Part I - Factors Affecting Perception and Recall of Events, & Part II - Clinical Evaluation. 26 Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry.
Bernet, W. (1993) False Statements and the Differential Diagnosis of Abuse Allegations. 32 Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 5.

Bernet, W. (1997) Case Study: Allegations of Abuse Created in a Single Interview. 36 Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 7.

Bernet, W. (1998) Child and Adolescent Psychiatry and the Law. In: J. D. Noshpitz (Ed.) Handbook of Child and Adolescent Psychiatry. NY: John Wiley & Sons, pp. 438-467.

Bernet, W. (2002) Child Custody Evaluations, 11 Child & Adolescent Psychiatric Clinics of North America.

Bernet, W. (2006) Sexual Abuse Allegations in the Context of Child Custody Disputes. In: R. Gardner, R. Sauber, & D. Lorandos (Eds.) The International Handbook of Parental Alienation Syndrome: Conceptual, Clinical and Legal Considerations. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas Publisher, Ltd.
Berns, S. (2006) Recognition of PAS in Australia. In: R. Gardner, R. Sauber, & D. Lorandos (Eds.) The International Handbook of Parental Alienation Syndrome: Conceptual, Clinical and Legal Considerations. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas Publisher, Ltd.
Blush, G., Ross, K. (1987) Sexual Allegation in Divorce: the SAID Syndrome. 25 Conciliation Courts Review 1.
Brandon, S., Boakes, J.,Glaser, D & Green R. (1998) Recovered Memories Of Childhood Sexual Abuse: Implications For Clinical Practice. 172 British Journal of Psychiatry 4.
Campbell, T.W. (1992) False Allegations of Sexual Abuse and their Apparent Credibility. 10 American Joumal of Forensic Psychology, 4.
Dennis, N. & Erdos, G.(1993) Families Without Fatherhood. London: IEA Health and Welfare Unit.

Child Sexual Abuse Allegations. 22 Bulletin of the American Academy of Psychiatry and the Law 2.
Gardner, R. A. (1989) Differentiating Between Bona Fide and Fabricated Sex Abuse Allegations in Children. 5 Journal of the American Academy of Matrimonial Lawyers 1-25.
Gardner, R. A. (1992) True and False Accusations of Child Sex Abuse. Cresskill, NJ: Creative Therapeutics, Inc

Gardner, R.A. (1993), Child Sex Abuse and Hysteria: 1890s (Austria)/1990s (U.S.) 81 The Bulletin of the American Society of Psychoanalytic Physicians 2.
Gardner, R. (1999) Differentiating Between Parental Alienation Syndrome And Bona Fide Abuse-Neglect. 27 American Journal Of Family Therapy 2.
Gardner, R. A. (1996) Psychotherapy with Sex-Abuse Victims: True, False, and Hysterical. Cresskill, NJ: Creative Therapeutics, Inc.
Gardner, R. A. (2001) The Normal-Sexual-Fantasy Consideration in Sex-Abuse Evaluations. 29 American Journal of Family Therapy 2.
Gardner, R. A. (2002) Sex Abuse Trauma? Or Trauma from Other Sources? Cresskill, NJ: Creative Therapeutics, Inc.
Gordon, R. M. (1998) The Medea Complex and the Parental Alienation Syndrome: When Mothers Damage Their Daughters’ Ability to Love a Man. In: G. Fenchel (Ed.) The Mother-daughter Relationship: Echoes Through Time. Northvale, NJ: Jason Aronson, Inc., pp. 207-225.
Green, A. (1986) True and False Allegations of Sexual Abuse in Child Custody Disputes. 25 Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 4..
Hindman, J. (1991) Sexual Victim Trauma Assessment. In: R. Langevin (Ed) Sex Offenders and Their Victims, Oakville, Ontario: Juniper Press, pp. 151-165.
Kalichman, S. C. (1999) Mandated Reporting of Suspected Child Abuse: Ethics, Law, and Policy (2nd ed.) Washington, DC: American Psychological Association.
Kopetski, L., Rand, D. & Rand, R. (2006) Incidence, Gender, and False Allegations of Child Abuse: Data on Eighty-four Parental Alienation Syndrome Cases. In: R. Gardner, R. Sauber, & D. Lorandos (Eds.) The International Handbook of Parental Alienation Syndrome: Conceptual, Clinical and Legal Considerations. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas Publisher, Ltd.

Kreisman, J., Straus. H. (1989) I Hate You ? Don’t Leave Me. Los Angeles, CA: The Body Press.

Kuehnle, K. (1996) Assessing Allegations of Child Sexual Abuse. Sarasota, FL: Professional Resource Press.

Kuehnle, K. (2003) Child Sexual Abuse Evaluations. In: A.M. Goldstein & I.B. Weiner (Eds.) Handbook of Psychology, Volume 11, Forensic Psychology. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons pp. 437-460.
Lamb, M. E. et al. (1997) Assessing the Credibility of Children’s Allegations of Sexual Abuse: A Survey of Recent Research. Learning and Individual Differences 9, 175-194.

Lamb, M. E. et al. (2000) The Accuracy of Investigators’ Verbatim Notes of Their Forensic Interviews With Alleged Child Abuse Victims. 24 Law and Human Behavior 6.
Levy, David L. (2006) The Need For Public Awareness and Policy Makers to Respond to PAS: A Neglected Form of Child Abuse. In: R. Gardner, R. Sauber, & D. Lorandos (Eds.) The International Handbook of Parental Alienation Syndrome: Conceptual, Clinical and Legal Considerations. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas Publisher, Ltd.
Lorandos, D. (2006) Parental Alienation Syndrome: Detractors and the Junk Science Vacuum. In: R. Gardner, R. Sauber, & D. Lorandos (Eds.) The International Handbook of Parental Alienation Syndrome: Conceptual, Clinical and Legal Considerations. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas Publisher, Ltd.

Lord Chancellor’s Advisory Board on Family Law: Children Act Sub-Committee. ‘Making Contact Work: A Report to the Lord Chancellor on the Facilitation of Arrangements for Contact between Children and their Non-Residential Parents and the Enforcement of Court Orders for Contact’. February 2002.
Meadow, R. (1993) False Allegations of Abuse and Munchausen Syndrome by Proxy. 68 Archives of Disease in Children 4.
National Center on Child Abuse and Neglect, Executive Summary (1988) Study of National Incidence and Prevalence of Child Abuse and Neglect. Washington, D.C.: Department of Health and Human Services, Contract 105-85-1702.

National Council on Children’s Rights (1996-97), CAPTA Revised to Provide Relief for False Allegations. Speak Out for Children, Fall/Winter.

False Allegations. Speak Out for Children, Fall/Winter. National Interdisciplinary Colloquium on Child Custody (1998) Legal and Mental Health Perspectives on Child Custody Law: A Deskbook for Judges. Eagan, MN: West Group.
Raskin, D.C., & Esplin, P.W. (1991) Assessment of Children’s Statements of Sexual Abuse. In: J. Doris (Ed.), The Suggestibility of Children’s Recollections. Washington, DC: American Psychological Association, pp. 153-164.

Raskin, D.C., & Esplin, P.W. (1992) Statement Validity Assessment: Interview Procedures and Content Analysis of Children’s Statements of Sexual Abuse. Behavioral Assessment 13, pp. 265-291.
Turkat, I.D. (2002) Parental Alienation Syndrome: A Review of Critical Issues. Journal of the American Academy of Matrimonial Lawyers 18, pp. 131-176.
Vassiliou, D. and Cartwright, G. (2001) The Lost Parent's Perspective on Parental Alienation Syndrome, 29 The American Journal of Family Therapy, pp. 181-191.
White, S. & Quinn, K. M. (1988) Investigatory Independence in Child Sexual Abuse Evaluations: Conceptual Considerations. 16 Bulletin of the American Academy of Psychiatry Law 269-278.
Wood, J. M. & Garven, S. (2000) How Sexual Abuse Interviews Go Astray: Implications For Prosecutors, Police, And Child Protection Services. Child Maltreatment 5, 109-118.

Ybarra, 0. (2002) Naive Causal Understanding of Valenced Behaviors and Its Implications for Social Information Processing. 18 Psychological Bulletin 3. Yeo, S.S. (1996), Munchhausen Syndrome by Proxy: Another Form of Child Abuse. In: 5 Child Abuse Review 3.

PAS – BIBLIOGRAPHY
http://www.pasattorney.com/pas-resources-links.htm
Demosthenes Lorandos, Ph.D., J.D.
WEST GROUP KEY AUTHOR EVIDENCE LAW
Licensed Clinical Psychologist / Attorney at Law
EAST: 734-327-5030 WEST: 415-877-6010
LEGAL NOTICE: This e-mail is for the exclusive use of the intended recipient(s). If you are not an intended recipient, please notify the sender by reply e-mail or by calling (734) 327-5030, delete the e-mail from your computer and do not copy or disclose it to anyone. Unauthorized disclosure, copying, distribution, reliance or use is prohibited. Neither this e-mail nor its attachment(s) establish an attorney-client relationship, constitute an electronic signature or provide consent to contract electronically, unless expressly so stated by a Lorandos & Associates attorney in the body of this e-mail or an attachment.


ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

-Barden, R.C. (2001) Protecting the Integrity of the Legal System: Eliminating Junk Science “Expert” Testimony With Science-Intensive Litigation Methods, Talk given at: American Bar Association Litigation Section National
Meetings, Phoenix, Arizona, May 11.
-Berns, S. (2000) Folktales of Legality: Family Law in the Procedural Republic. 11 Law & Critique 1.
-Borris, E. B. (1997) Interference With Parental Rights of Noncustodial Parent as Grounds for Modification of Child Custody, 8 Divorce Litigation 1.
-Brandon, S., Boakes, J.,Glaser, D & Green R. (1998) Recovered Memories Of Childhood Sexual Abuse: Implications For Clinical Practice. 172 British Journal of Psychiatry 4.
-Bricklin, B. & Elliot, G. (1995) ACCESS: A Comprehensive Custody Evaluation Standard System. Furlong, PA: Village Publishing, Inc.
-Bricklin, B. & Elliot, G. (2000) Qualifications of and Techniques to be Used by Judges, Attorneys And Mental Health Professionals Who Deal With Children In High Conflict Divorce Cases. 122 University of Arkansas At Little Rock
Law Review 3.
-Bricklin, B. & Elliot, G. (2002, April) What Can Empirical Data on 4,500 Child Custody Cases Tell Us? Paper presented at the American College of Forensic Psychology, San Francisco, CA.
-Brody, B. (2006) Criticisms of PAS in Courts of Law: How To Deal With It and Why It Occurs. In: R. Gardner, R. Sauber, & D. Lorandos (Eds.) The International Handbook of Parental Alienation Syndrome: Conceptual, Clinical and
Legal Considerations. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas Publisher, Ltd.
-Fthenakis. W. (1995) Kindliche Reaktionen auf Trennung und Scheidung. 20 Familiendynamik, pp. 127-154.
-Gardner, R.A. (1987) Judges Interviewing Children in Custody/Visitation Litigation. 7 New Jersey Family Lawyer 2.
-Gardner, R. A. (1989) Family Evaluation in Child Custody Mediation, Arbitration, and Litigation. Cresskill, NJ: Creative Therapeutics, Inc.
-Gardner. R.A. (1998) The Burgess Decision and the Wallerstein Brief. 26 Journal of the American Academy of Psychiatry and Law 3.
-Gardner, R.A. (2006) Predictions on the Fate of PAS Children: What Hath Alienators Wrought. In: R. Gardner, R. Sauber, & D. Lorandos (Eds.) The International Handbook of Parental Alienation Syndrome: Conceptual, Clinical
and Legal Considerations. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas Publisher, Ltd.
-Garrity, C. B., & Baris, M. A. (1994) Caught in the Middle: Protecting the Children of High-Conflict Divorce. NY: Lexington Books.
-Geffner, R. (1992) Guidelines for Using Mediation With Abusive Couples. 10 Psychotherapy in Private Practice 1/2.
-Grady, A. (1997) Genuine Victimisation Theory: Acknowledging the Male Domestic Violence Victim. 18 Holdsworth Law Review 2.
-Simon, L. (1995) A therapeutic jurisprudence approach to the legal processing of domestic violence cases. Psychology, public policy and law, vol. 1(1), 43-79.
-Sturge, C. and Glaser, D. (2000) Contact and Domestic Violence: The Experts’ Court Report. Family Law 30, pp. 615-629.
-National Center on Child Abuse and Neglect, Executive Summary (1988) Study of National Incidence and Prevalence of Child Abuse and Neglect. Washington, D.C.: Department of Health and Human Services, Contract 105-85-
1702.
-National Council on Children’s Rights (1996-97), CAPTA Revised to Provide Relief for False Allegations. Speak Out for Children, Fall/Winter.
-Suren, A. (2001) Das Parental Alienation Syndrom (PAS) – Belastungsreaktionen und Bewältigungsstrategien betroffener Mütter (Diplomarbeit an der Fakultät für Psychologie und Sportwissenschaften, Abteilung für Psychologie
der Universität Bielefeld).
-Turkat, I.D. (1993) Questioning the Mental Health Expert’s Custody Report. 7 American Journal of Family Law pp. 175-179.
-Turkat, I.D. (1994) Child Visitation Interference in Divorce. 14 Clinical Psychology Review 8.
-Turkat, I.D. (2000) Custody Battle Burnout. 28 American Journal of Family Therapy 3.
-Vestal, A. (1999) Mediation and Parental Alienation Syndrome. 37 Family & Conciliation Courts Review 4.
-von Boch-Galhau, W., Kodjoe, U., Andritzky, W., & Koeppel, P. (Eds.) (2003) Das Parental Alienation Syndrom – Eine interdisziplinäre Herausforderung für scheidungsbegleitende Berufe (The Parental Alienation Syndrome [PAS] –
An Interdisciplinary Challenge for Professionals Involved in Divorce) Berlin: Wissenschaft und Bildung (VWB).
-von Boch-Galhau, W. & Kodjoe, U. (2006) Psychological Consequences of PAS Indocrination for Adult Children of Divorce and the Effects of Alienation on the Parents. In: R.Gardner, R. Sauber, R. & D. Lorandos (Eds.) The
International Handbook of Parental Alienation Syndrome: Conceptual, Clinical and Legal Considerations. Springfield, Illinois: Charles C. Thomas Publisher, Ltd.
-Warshak, R.A. (1999) Psychological Syndromes: Parental Alienation Syndrome. Expert Witness Manual. Dallas, TX: State Bar of Texas, Family Law Section.
-Williams, R. J. (2001) Should Judges Close The Gates On PAS And PA? 39 Family and Conciliation Courts Review 3.
-Yuille, J. C., Hunter, R., Joffe, R., & Zaparniuk, J. (1993) Interviewing children in sexual abuse cases. In: G. S. Goodman & B. L. Bottoms (Eds.), Child Victims, Child Witnesses: Understanding and Improving Testimony. NY:
Guilford, pp. 95-115.
-Zander, J. (1999) Het oudervevstotingsspdroom in de Nederlandse context. In Dutch (Parental Alienation Syndrome in the Dutch Context Assen: Uitgeverij Servo.
-Zirogiannis, L. (2001) Evidentiary Issues With Parental Alienation Syndrome. 39 Family Court Review 3.

Δεν υπάρχουν σχόλια: