«Λυπηθείτε τους άντρες»
της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη
Προ τριακονταετίας βρισκόταν στα χαρακώματα ενός ανελέητου πολέμου μεταξύ των δύο φύλων. Φεμινίστρια μέχρι τα μπούνια τότε, δεν νέρωνε το κρασί της.
Σήμερα, η κυρία Φέι Γουέλντον, αυτός ο θηλυκός μετρ της σάτιρας, που μας έκανε να αγαπάμε την εκδίκηση, σαν ένα πιάτο που τρώγεται κρύο, στη «Διαβολογυναίκα» της, ή να φαντασιωνόμαστε τη μεταμόρφωσή μας σε ένα πολυπρόσωπο, σαγηνευτικό θηλυκό, όπως στα «Πολλά πρόσωπα της Αντζέλικα» («Νεφέλη») -σχεδόν προβάλλει την αναγκαιότητα του αιτήματος ενός αντρικού κινήματος, αφού, όπως τονίζει με φούρια, «οι άντρες έχουν πλέον ποδοπατηθεί απ' τις γυναίκες»! Στην Ελλάδα κυκλοφορεί επίσης το έργο της «Οταν ο γάμος συναντά τον ψυχοθεραπευτή» (εκδόσεις «Νεφέλη»), στο οποίο, λίγο πολύ, καταγράφει την περιπέτεια του «άδοξου» πρώτου γάμου της.
Ο κόσμος γύρω της έχει αλλάξει, και, όπως φαίνεται, και η ίδια. Δεν έχει πλέον όρεξη για «πόλεμο», ζει στο άνετο λονδρέζικο διαμέρισμά της με τον καλό της, τον κατά 15 χρόνια νεότερό της ποιητή Νικ Φοξ, απολαμβάνοντας -επιτέλους!- στην έκτη δεκαετία της ζωής της τον αληθινό, «ήρεμο έρωτα», έπειτα από σειρά τραυματικών εμπειριών. Γράφει ακατάπαυστα μυθιστορήματα, παιδικά βιβλία και σενάρια, ενώ αυτό τον καιρό προετοιμάζει την αποκαλυπτική αυτοβιογραφία της, για την οποία ωστόσο, τηρεί σιγήν ιχθύος.
- Για ποιους, αλήθεια, γράφετε, κυρία Γουέλντον; Για άντρες ή για γυναίκες;
«Περισσότερο σκέφτομαι για τις γυναίκες. Οταν άρχισα να γράφω, ήμουν περισσότερο "στρατευμένη", μια και δεν υπήρχε στη λογοτεχνία η γυναικεία ματιά στη ζωή. Μόνο η αντρική. Ομως, ακόμη το βρίσκω ευκολότερο να γράφω για γυναίκες. Ποτέ δεν περίμενα ότι θα διαβαστώ από άντρες. Τώρα, όμως, το περιμένω».
- Πάντως, στις μέρες μας και άντρες συγγραφείς ψυχογραφούν θαυμάσια γυναικείους χαρακτήρες. Μπορούν και βλέπουν τα γεγονότα μέσα από μια λιγότερο «αρσενική» ματιά.
«Οντως. Σε 30 χρόνια ο κόσμος άλλαξε δραματικά. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι ήρθε ο καιρός να επιστρέψουμε σε μια αντρική οπτική. Οι άντρες συγγραφείς δεν δείχνουν πλέον εμμονή με τους εαυτούς τους. Εχουν αρχίσει να γράφουν, για -υποτίθεται- γυναικεία θέματα, όπως τα αισθήματά τους, ενώ δεν ασχολούνται μόνο με πολέμους, μάχες και αυτοκίνητα».
- Πιστεύετε στη σχηματική διάκριση της λογοτεχνίας σε δύο κατηγορίες, σε «ροζ» και «γαλάζια»;
«Οχι. Οι γυναίκες πάντοτε διάβαζαν λογοτεχνία από άντρες. Νομίζω πως η μόνη διαφορά είναι η "προκατάληψη" του περιεχομένου».
- Πάντως, στα σενάρια και τα βιβλία σας τις περισσότερες φορές οι γυναίκες είναι τα ευαίσθητα, ευάλωτα θύματα των αντρών.
«Αυτό συνέβαινε στα παλαιότερα βιβλία μου, όμως πιστεύω πως τα έργα μου αλλάζουν, όπως αλλάζει και η ανθρωπότητα. Δεν νομίζω ότι οι γυναίκες είναι πλέον τα θύματα των αντρών. Τα "σπασμένα" οι γυναίκες πρέπει να τα ρίξουν όχι στους άντρες αλλά στο θεό, στη φύση, στη φυσιολογία τους. Εν μέρει, στους άντρες. Προ 20-30 χρόνων οι γυναίκες ζούσαν υπό καθεστώς καταπίεσης στις ανδροκρατούμενες κοινωνίες. Σήμερα αυτό δεν ισχύει πια. Θα λέγαμε ότι βλέπουμε τις γυναίκες να παίρνουν εκδίκηση, αν και θα ευχόμουν να μην συνέβαινε. Γιατί θεωρώ ότι είναι ανοησία».
- Είστε ακόμη φεμινίστρια;
«Ναι, είμαι. Θα ήθελα με όσα γράφω να μπορούσα να κάνω ευτυχισμένες τις γυναίκες. Γενικότερα, πιστεύω ότι η επαγγελματική απασχόληση των γυναικών δεν συμβάλλει απαραιτήτως στην ευτυχία τους. Είναι καλή για τις νεότερες μάλλον γυναίκες καριέρας. Αλλά, όσο πλησιάζουν τα 40, διαπιστώνουν ότι οι άντρες συνάδελφοί τους έχουν ήδη την οικογένειά τους, το σπιτικό τους. Ενώ οι ίδιες έχουν μείνει μόνο με τη δουλειά τους. Δεν ξέρω. Από γυναίκα σε γυναίκα είναι διαφορετικές οι συνθήκες. Βεβαίως, η γυναίκα πρέπει να έχει τη δυνατότητα της επιλογής. Με ανησυχεί όμως τώρα ότι δεν έχει επιλογή. Πρέπει να δουλέψει. Γι' αυτό λέω ότι ίσως δεν έχει γίνει μεταστροφή απαραιτήτως προς όφελος της γυναικείας ευτυχίας. Καμιά φορά σκέφτομαι πόσο καλά θα ήταν να μην είχα κερδίσει ούτε μία πένα στη ζωή μου. Το βέβαιο είναι ότι οι γυναίκες έχουν κουραστεί πια. Από τις δουλειές τους, από τις καριέρες τους. Βλέπετε πως πολεμάνε μεταξύ τους. Κάποτε πολεμούσε η μία την άλλη για τους άντρες, τώρα το κάνει για τη δουλειά. Και στο τέλος τι μένει; Μόνο λεφτά για να ξοδέψουν. Αλλά για όλα αυτά κατηγορώ μόνο τον καπιταλισμό. Που ξέρει να τις "δωροδοκεί" με διακοπές, αυτοκίνητα, μπόνους...».
- Δεν πάει καιρός από τότε που δηλώνατε ότι ο φεμινισμός «πήγε πολύ μακριά», το παράκανε.
«Εξαρτάται από τη χώρα. Σε πολλές σήμερα βιώνουμε την κυριαρχία των γυναικών. Στις νεότερες γενιές από εμένα οι γυναίκες κερδίζουν περισσότερα από τους άντρες, αποδεικνύοντας ότι είναι πιο ικανές, όσο καιρό δεν κάνουν παιδιά. Αυτό δεν είναι καλό για τους άντρες. Παθαίνουν όσα κάνανε οι ίδιοι στο παρελθόν σε βάρος των γυναικών. Καιρός να αντιδράσουν».
- Ωστόσο, τους άντρες, προ ετών, τους χαρακτηρίζατε εγωιστές. Βιαστές, που σκέφτονται με το κάτω... «κεφάλι».
«Αυτό το υποστήριζα πολύ παλιά. Δεν το πιστεύω πια».
- Βλέπουμε στα έργα σας, αλλά και στη ζωή ότι είναι δύσκολο οι γυναίκες να τα πάνε καλά με τους άντρες...
«Φταίει ο ερωτισμός. Το πρόβλημα είναι που οι καλύτερές μας φίλες δεν είναι άντρες!»
- Εχετε πει ότι η ψυχανάλυση σας βοήθησε στην αυτογνωσία και σας έδωσε το κουράγιο να εγκαταλείψετε τη διαφήμιση και να αρχίσετε τη συγγραφή.
«Σίγουρα δεν με θεράπευσε από τις νευρώσεις μου. Δεν νομίζω ότι η ψυχανάλυση θεραπεύει. Απλώς διδάσκει. Είναι διαφορετική υπόθεση από την ψυχοθεραπεία. Η ψυχανάλυση σε βοηθά να ξεκαθαρίσεις τα αισθήματα και τις σκέψεις. Και, αν είσαι συγγραφέας, αυτό είναι χρήσιμο».
- Γιατί όμως ξεκινήσατε να γράφετε;
«Γιατί μου φαινόταν ότι είχα τόσο πολλά να πω. Πράγματα που δεν είχαν λεχθεί. Αυτό στα τέλη της δεκαετίας του '60 και στις αρχές του '70».
- Συνήθως τις προσωπικές σας εμπειρίες διοχετεύετε ως «πρώτη» ύλη στα έργα σας;
«Υποθέτω ναι. Είναι μια μεγάλη βοήθεια να ξέρεις τι σου συμβαίνει, να το χρησιμοποιείς ή να το αποβάλλεις. Το να πιστεύεις ότι είσαι το μόνο άτομο που του έχουν συμβεί τα πιο φρικτά ή τα πιο καταπληκτικά γεγονότα είναι λάθος. Λαμβάνω, κατά καιρούς, ένα σωρό θυμωμένα γράμματα από αναγνώστριές μου, που με ειδοποιούν ότι έχουν ήδη καταφύγει στους δικηγόρους τους για να με μηνύσουν, επειδή αποκαλύπτω την ιστορία της ζωής τους. Ομως, καθετί που γράφω αφορά την ιστορία του καθένα μας».
- Ο Μπους και ο Μπλερ, για να μιλήσουμε και λίγο για πολιτική, «αλωνίζουν» ανενόχλητοι στην υφήλιο. Πώς βλέπετε τις πολιτικές επιλογές του πρώτου;
«Συνήθως, δεν υποστηρίζω τον Τόνι Μπλερ. Αλλά υποπτεύομαι ότι στην εξωτερική πολιτική πιθανώς κάνει τις σωστές κινήσεις».
-Σε παλαιότερη συνέντευξή σας τον είχατε χαρακτηρίσει «κοριτσάκι της πολιτικής σκηνής». Γιατί;
«Ναι, στο αμερικάνικο "Harper's", πριν από τρία χρόνια. Μου προκάλεσε μπλεξίματα. Δεν άρεσε, όπως αντιλαμβάνεστε, στη Downing Street. Εκανα τότε λόγο για θηλυκοποίηση της πολιτικής σκηνής μας, εξαιτίας των επιλογών του πρωθυπουργού μας».
- Τι ακριβώς εννούσατε μιλώντας για «θηλυκοποίηση της πολιτικής»;
«Εννούσα ότι στην Αγγλία -και προφανώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη- μεταβαίναμε από τις παλιές αρσενικές αξίες, όπως είναι η ευθύνη και η αξιοπρέπεια, σε τελείως νέες. Ξαφνικά ο Μπλέρ άρχισε να ανησυχεί για τα αισθήματα των ανθρώπων σαν να βρισκόμασταν σε ένα κόσμο "θεραπευτικό", αντί για σοβαρό πολιτικό στίβο. Και έτσι, στο δυτικό κόσμο, ο Μπλερ ήταν ένα κορίτσι. Ηταν η εποχή της κηδείας της πριγκίπισσας Νταϊάνα, τότε που φέρθηκε σαν να ήτανε κόρη της -ούτε καν σαν γιος της. Συμπεριφέρθηκε σαν κοριτσάκι. Για όλα αυτά αποκάλεσα τον Τόνι Μπλέρ κορίτσι. Κι αυτό όπως καταλαβαίνετε προκάλεσε ένα μικρό σκάνδαλο».
- Τώρα πιστεύετε ότι έχει ξαναγίνει άντρας;
«Σιγά-σιγά ξαναγίνεται άντρας. Πιστεύω ότι προσποιούνταν ότι είναι κορίτσι. Ηταν άντρας ντυμένος γυναίκα. Τραβεστί. Αλλά γίνεται άντρας. Αναγκάζεται να γίνει...».
- Εχετε ξαναπαντρευτεί, έπειτα από ένα επώδυνο διαζύγιο. Είστε ευτυχισμένη τώρα;
«Είμαι ευτυχισμένη επιτέλους. Πάντα υπάρχει ελπίδα! Κάποτε στη ζωή σου, αναπάντεχα, συναντάς κάποιον άνθρωπο για τον οποίο δεν έχεις την παραμικρή αμφιβολία...».
7 - 12/05/2002
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου